Kletsnat voorjaar drijft landbouwers tot wanhoop: nog maar kwart van gewassen ingezaaid

Het kletsnatte weer drijft de boeren stilaan tot wanhoop. De akkers zijn zo nat dat in Limburg nog maar een kwart van de voorjaarsgewassen kon worden ingezaaid. “Het seizoen schuift week na week op. Die groeidagen zijn we definitief kwijt.”

Maandag viel de regen opnieuw met bakken uit de lucht. Het was de zoveelste natte dag van 2024. April en mei telden tot nu toe welgeteld negen droge dagen. Alle overige 27 gingen de hemelsluizen open. In een maand tijd kwam in Limburg ruim negentig liter water naar beneden. “Dat is veel, maar het zijn geen recordhoeveelheden”, weet weerman Ruben Weytjens. “Probleem is dat het al zeven maanden aan een stuk meer regent dan normaal. Als we uitzoomen over een langere periode beleven we een van de natste episodes sinds het begin van de metingen.”

Landbouwconsulent Boerenbond

Dat hebben ook de boeren geweten. Het kletsnatte najaar bemoeilijkte eind 2023 al de oogst en nu valt ook het zaaiseizoen in het water. De grond is zó zompig dat de akkers onmogelijk kunnen worden bewerkt. “Normaal loopt het inzaaien deze periode op zijn laatste benen, maar nu moet het meeste werk nog gebeuren”, zegt landbouwconsulent Leander Hex van de Boerenbond. Hij schat dat in Limburg nog maar een kwart van de velden is ingezaaid. “Aardappels, ajuinen, wortels, suikerbieten,… alles loopt vertraging op. De boeren snakken naar droger, stabiel weer zodat er eindelijk kan worden geplant. Maar die groeidagen zijn we definitief kwijt.”

Minder opbrengst

Mathieu Vrancken uit Riemst schat dat in Zuid-Limburg nauwelijks 25 procent van de aardappels al in de grond steekt. “In een normaal jaar ben ik nu ongeveer klaar met poten, maar de akkers zijn veel te zompig”, zucht de landbouwer, die uitkijkt naar droger weer. “Om fatsoenlijk te kunnen planten, hebben we minstens een week zonder regen nodig. De bodem moeten eerst kunnen opdrogen.”

Wat dat straks betekent voor de oogst, is koffiedik kijken. “Voor gewassen als aardappels, suikerbieten, maïs en ajuinen is het groeiseizoen sowieso flink ingekort. Dat gaan we onvermijdelijk voelen in de opbrengst. Dat hoeft geen ramp te zijn als de prijzen meestijgen en de consument bereid is wat meer te betalen voor een eerlijk, lokaal product.”

Landbouwer

Jan Coenegrachts van landbouwbedrijf Covagri uit Lafelt heeft al tachtig procent van zijn aardappels geplant. “In de weinige droge periodes die er waren hebben we dag en nacht doorgewerkt, maar normaal zijn we de eerste week van mei al lang klaar met poten.” Toch wil Coenegrachts het seizoen nog niet afschrijven. “Uiteraard hebben we groeidagen verloren, maar een mooie zomer kan veel goedmaken.”

Johan en Stef Hillen, vader en zoon die samen een melkveebedrijf hebben in Helchteren, konden slechts een derde van hun maïs planten. “Andere jaren zijn we eind april klaar met inzaaien.” Ook zij vrezen straks minder opbrengst van hun maïs. “Als het moet, kunnen we ook in juni zaaien. Maar de groei zal nooit meer dezelfde zijn.”

Gelukkig voor de boeren breekt vanaf dinsdag een iets drogere periode aan. “Een hogedrukgebied komt aan zet waardoor het alvast tot en met zondag (relatief) droog blijft met maxima tot twintig graden”, zegt weerman Ruben Weytjens. “De zon staat ook hoog waardoor er veel vocht kan verdampen en we snel van die zompige bodems af kunnen raken.”

“Laat het ons hopen”, zegt Leander Hex. “Normaal vormt een flinke voorjaarsbui geen probleem, maar de bodem is dusdanig verzadigd dat elke liter er twee te veel zijn. Het minste buitje is voldoende om opnieuw akkers blank te zetten.”